Τι είναι η θεωρία συνημμένων;

Η θεωρία προσκόλλησης αναπτύχθηκε από τον ψυχολόγο και ψυχαναλυτή John Bowlby. Δημιούργησε τη θεωρία κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950 και του 1960 και συνέβαλε σημαντικά στο έργο για τις σχέσεις μεταξύ παιδιών και γονέων.¹Flaherty, Serena Cherry και Lois S. Sadler. «ΜΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΓΟΝΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ – PMC». PubMed Central (PMC), 1 Μαΐου 2010, www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3051370.

Ο Bowlby είδε την πρώτη σύνδεση που είχε δημιουργήσει ένα παιδί και μια μητέρα με την πιο δυνατή από όλες τις σχέσεις. Πίστευε ότι οι συμπεριφορές που δείχνουν τα βρέφη για να αποτρέψουν το χωρισμό από έναν γονέα ήταν μηχανισμοί που δημιουργήθηκαν από την εξέλιξη.²Cassidy, Jude, et al. «Συμβολές Θεωρίας Προσκόλλησης και Έρευνας: Ένα Πλαίσιο για Μελλοντική Έρευνα, Μετάφραση και Πολιτική – PMC». PubMed Central (PMC), www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4085672. Πρόσβαση στις 12 Οκτ. 2022. Συμπεριφορές όπως το κλάμα, η αρπαγή και το κράτημα και η κραυγή ήταν ακραίοι τρόποι που είχαν εξελιχθεί στους ανθρώπους. Ο Bowlby υπέθεσε ότι αυτές οι ακραίες συμπεριφορές ενισχύθηκαν και ενισχύθηκαν μέσω της φυσικής επιλογής.

Η θεωρία διερευνά τον δεσμό μεταξύ ενός φροντιστή και ενός παιδιού. Εξετάζει πώς δημιουργείται και αναπτύσσεται ο δεσμός. Δουλεύοντας με παιδιά με διανοητική αναπηρία στο Λονδίνο τη δεκαετία του 1930, ο Bowlby συνειδητοποίησε τον αντίκτυπο που έχει η σχέση μεταξύ γονέα και παιδιού στην ανάπτυξη.³Κέλερ, Χάιντι. «Ο ισχυρισμός καθολικότητας της θεωρίας προσκόλλησης: η κοινωνικοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών σε πολιτισμούς». Οικουμενικότητα Αξίωση Προσκόλλησης Θεωρία: Κοινωνικοσυναισθηματική Ανάπτυξη των Παιδιών σε Κουλτούρες, www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.1720325115. Πρόσβαση στις 12 Οκτωβρίου 2022. Τα βρέφη που ανακαλύφθηκαν από τον Bowlby μπορεί να οδηγήσουν σε κακή προσαρμογή αργότερα στη ζωή τους. Μέσα από αυτήν την ανακάλυψη, ανέπτυξε θεωρία προσκόλλησης.

Η έρευνα του Bowlby διαπίστωσε ότι ένα παιδί που χωρίζεται από έναν γονέα δείχνει συνήθως σημάδια αγωνίας. Μαζί με τον συνάδελφό του James Robertson, ο Bowlby ανακάλυψε ότι όταν ένας γονέας απουσίαζε, το παιδί παρέμεινε σε δυσφορία. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη θεωρία της συμπεριφοράς, η οποία ισχυρίστηκε ότι τα παιδιά θα προσαρμόζονταν σε έναν γονέα που απουσίαζε εάν ταΐζονταν. Ο Bowlby και ο Robertson διαπίστωσαν ότι η σίτιση ή όχι δεν επηρέασε την προσκόλλησή τους. Τα παιδιά παρέμειναν στενοχωρημένα ανεξάρτητα αν ο γονέας τους απουσίαζε.

Η θεωρία του συνημμένου ισχυρίζεται ότι το συνημμένο δεν πρέπει να αντιστραφεί και από τα δύο μέρη. Το ένα άτομο μπορεί να συνδεθεί με ένα άλλο, ενώ το άλλο δεν είναι προσκολλημένο συναισθηματικά ή σωματικά.⁴Fraley, R. Chris. «Μια σύντομη επισκόπηση της θεωρίας και της έρευνας της προσκόλλησης ενηλίκων | R. Chris Fraley». Μια σύντομη επισκόπηση της θεωρίας και της έρευνας της προσκόλλησης ενηλίκων | R. Chris Fraley, labs.psychology.illinois.edu/~rcfraley/attachment.htm. Πρόσβαση στις 12 Οκτωβρίου 2022.

Η εξέλιξη της θεωρίας της προσκόλλησης

Η θεωρία προσκόλλησης δηλώνει ότι τα παιδιά και οι γονείς έχουν ένα «γονίδιο προσκόλλησης». Αυτό το γονίδιο επηρεάζει τα άτομα να προστατεύουν και να φροντίζουν τα παιδιά τους. Ο Bowlby πίστευε ότι η προσκόλληση ήταν βιολογικός παράγοντας και όλα τα παιδιά γεννιούνται με το «γονίδιο προσκόλλησης».

Δημιούργησε τον όρο «μονοτροπία» που σημαίνει ότι υπάρχει ένα κεντρικό σχήμα προσκόλλησης στο οποίο πρέπει να επικεντρωθεί το παιδί. Ο Bowlby πίστευε ότι ένας ανεπιτυχής δεσμός μεταξύ ενός παιδιού και της μονοτροπίας σήμαινε ότι ενδέχεται να προκύψουν αρνητικές συνέπειες αργότερα στη ζωή.

Τέσσερις τύποι συνημμένων ταυτοποιήθηκαν από τον Bowlby.

• Ασφαλής σύνδεση - Η ασφαλής προσκόλληση σημαίνει ότι έχει δημιουργηθεί ένας δεσμός αγάπης και φροντίδας μεταξύ του γονέα και του παιδιού. Τα παιδιά αισθάνονται ότι τους φροντίζουν και αγαπούν οι γονείς τους. Αναπτύσσουν την ικανότητα να έχουν ισχυρές, υγιείς σχέσεις.
• Ανήσυχος-αμφίσημος δεσμός - Αυτά τα παιδιά αισθάνονται ανυπόμονα στην παιδική ηλικία και εξαρτώνται συναισθηματικά μία φορά στην ενηλικίωση.
• Αποφυγή προσκόλλησης - Ως παιδιά, τα άτομα κατανοούν τις ανάγκες τους για αγάπη και η προσοχή δεν θα ικανοποιηθεί. Μόλις αυτά τα άτομα γίνουν ενήλικες, αποφεύγουν τις σχέσεις και δυσκολεύονται να εκφράσουν τα συναισθήματά τους για τους άλλους. Τα άτομα παλεύουν επίσης να κατανοήσουν τους άλλους και τα συναισθήματά τους.
• Μη οργανωμένη σύνδεση - Τα παιδιά σε αυτήν την ομάδα προσκόλλησης εμφανίζουν έντονη οργή και θυμό. Μπορούν να δράσουν με ευμετάβλητους τρόπους, καθιστώντας δύσκολη τη δημιουργία δεσμών με άλλους. Ως ενήλικες, αυτά τα άτομα μπορεί να αποφεύγουν τις οικείες σχέσεις. Μπορεί επίσης να μην έχουν την ικανότητα να ελέγχουν τα συναισθήματα.

Η θεωρία προσκόλλησης προσφέρει μια ενδιαφέρουσα ματιά στον τρόπο ανάπτυξης των παιδιών. Μαθαίνοντας περισσότερα για τη θεωρία της προσκόλλησης και τα παιδιά, οι ειδικοί ψυχικής υγείας μπορούν να κατανοήσουν τα άτομα πιο διεξοδικά ως ενήλικες.

Προηγούμενο: Προπονητής κρίσης ζωής

Επόμενο: EMDR για PTSD